Ưu đãi thuế xuất có thể khiến nhiều hãng xe không còn được bảo hộ

Thông tin tới năm 2018, thuế nhập khẩu nguyên chiếc từ ASEAN về 0% đã làm các doanh nghiệp liên doanh cũng như trong nước đang hoạt động về lắp ráp ô tô có những lo lắng, mong muốn đề xuất với các ban ngành có liên quan để tăng lợi thế cạnh tranh với xe nhập khẩu. Do vậy mà mới đây Bộ Tài chính đã trình lên chính phủ điều chỉnh thuế suất nhập khẩu linh kiện ô tô về 0%. Các dòng xe được áp dụng trong dự thảo này là xe dưới 9 chỗ, dung tích xilanh dưới 2.000cc và xe tải dưới 5 tấn.

Thông tin chi chiết về phương án Bộ đề xuất tại đây: Ngân sách nhà nước sẽ ra sao nếu giảm thuế nhập khẩu đối với linh kiện ô tô

1. Các Doanh nghiệp dự kiến được áp dụng

Nhiều khả năng phương án mà Bộ Tài chính đưa ra chỉ được áp dụng cho 3 doanh nghiệp lớn, có quy mô đứng đầu trong ngành lắp ráp. Bởi các doanh nghiệp tham gia dự thảo phải thỏa mãn các yêu cầu, điều kiện không sản xuất được ở Việt Nam, ngoài ra doanh nghiệp đó còn phải đảm bảo đủ các tiêu chuẩn khác như tỷ lệ tăng trưởng, sản lượng của hãng trong năm, sản lượng của mẫu xe đăng kí và tỷ lệ giá trị nội địa. Dựa vào những tiêu chí như trên thì các chuyên gia phán đoán rằng 3 doanh nghiệp lớn là Trường Hải, Huyndai Thành Công và Toyota Việt Nam sẽ đủ điều kiện để áp dụng. Chúng ta cùng nhìn lại sự phát triển của 3 doanh nghiệp trong năm 2016 vừa qua:

- Ô tô Trường Hải:

Tổng kết lại năm 2016 thì Trường Hải đã bán được 65.000 xe, con số cao nhất trong tổng số 3 doanh nghiệp dự kiến được áp dụng mức thuế ưu đãi. Trong tổng số đó thì có đến 33.000 xe Kia và 32.000 Mazda, hầu hết các xe bán ra đều là xe lắp ráp và một số ít trong đó là xe nhập khẩu. Từ thực tế cho thấy các mẫu xe tiềm năng có thể đưa ra hướng phát triển trên là Mazda3, CX-5 và Kia Morning.

- Huyndai Thành Công

Ít hơn Trường Hải, Huyndai Thành Công về đích thứ 2 với số bán ra là 36.000 xe, đặc biệt i10 nhập khẩu chiếm phần lớn là 21.000 xe. Năm 2017 doanh nghiệp tự tin sẽ bán được lượng lớn i10 do giá bán giảm sau khi chuyển từ nhập khẩu sang lắp ráp. Để đạt được mục tiêu thì hướng đi trong 2 năm 2016-2017 Huyndai Thành Công sẽ chuyển 90% sản phẩn đang bán sang lắp ráp, hiện tại gồm có Santa Fe, Elantra, i10 và Tucson.

- Toyota Việt Nam

Đứng cuối cùng trong bảng xếp hạng 3 doanh nghiệp lớn là Toyota Việt Nam. Vios và Innova là hai dòng xe được Toyota kì vọng sẽ tạo nên đột phá về doanh số cho công ty liên doanh này. Năm 2016 doanh số Vios đạt cao nhất trong tổng số các xe bán ra của doanh nghiệp với 17.600 xe và thấp hơn là Innova với 11.300 xe. Ngoài Vios và Innova được coi là ngòi nổ chính trong cú nổ về sản lượng và doanh thu thì Toyota Việt Nam còn có Altis và Camry. Tuy nhiên hai dòng xe kể trên đang bước vào giai đoạn thoái trào, doanh nghiệp nếu muốn giữ chỗ đứng và vươn lên thì phải tìm ra hướng đi cho riêng mình.

2. Thông tin, nhận định và phản hồi liên quan

Biết được thông tin thì đại diện các hãng xe thuộc Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (viết tắt là VAMA) cho biết: đề xuất trên đưa ra mang lại lợi ích cho số ít doanh nghiệp, trong khi phần còn lại thiệt thòi. Trong đề xuất còn một điểm không hợp lí đó là ưu đãi thuế thì không được áp dụng với loại linh kiện được sản xuất tại Việt Nam, như vậy xảy ra trường hợp hãng này không thể sử dụng được linh kiện của hãng khác.

Ví dụ: Một hãng sản xuất phụ tùng Toyota đưa về Việt Nam sản xuất nhưng được sản xuất ở Việt Nam nên không được hưởng ưu đãi thuế. Khi đó Mazda của công ty lại không dử dụng được của Toyota nên nhập khẩu từ nước ngoài và vẫn phải chịu thuế như thường.

Hiệp hội không đồng tình với đề xuất của Bộ và cho rằng, khi thuế nhập khẩu xe từ ASEAN về 0% thì thuế nhập linh kiện cũng phải về 0% ở mọi đối tượng thì mới tạo sự công bằng giữa các xe CBU và CKD chứ chưa có gì đặc biệt hơn để gọi là "ưu đãi".

Đề xuất được đưa ra bất lợi lớn nhất là với các hãng xe nhập khẩu, các đề xuất trên xe ảnh hưởng mạnh đến hoạt động kinh doang của các doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực này. Thời gian dự kiến áp dụng là khoảng thời gian 2018-2022, từ giờ cho tới lúc bắt đầu thì các doanh nghiệp sẽ cùng nín thở chờ đợi quyết định.